‘Ze zijn nog zo jong als ze moeten kiezen’ hoor ik regelmatig als het gaat over kinderen en studiekeuze of profielkeuze. En ja: kinderen moeten tegenwoordig jonger kiezen dan een 10 – 15 jaar geleden, want het beleid op basisscholen is veranderd. Kleuters stromen sneller door naar groep 3 of slaan klassen over omdat ze zo goed kunnen leren. En dat laatste vaak omdat ouders dat graag willen.

Dat betekent dat het regelmatig voorkomt dat een jongere amper 16 is als hij of zij eindexamen havo doet of 17 bij vwo. Als je 15 bent, kun je eindexamen vmbo doen. En dat vind ik inderdaad jong. Als ze dan ook nog een opleiding kiest die niet op reisafstand is, kan het gebeuren dat je kind van 16 op eigen benen staat. ‘Loslaten’ zeggen andere ouders dan. Ja, makkelijk gezegd.

Wat ik trouwens ook vaak zie, is dat juist die relatief jonge leerlingen ergens in de loop van de middelbare school blijven zitten. Persoonlijk denk ik dan dat dat niet zal komen doordat ze opeens niet meer goed kunnen leren, maar doordat ze er sociaal-emotioneel nog niet aan toe zijn.

Spelen

Ik vind het jammer dat kleuters niet de tijd krijgen om te spelen, dat alles tegenwoordig in het teken staat van ‘ontwikkeling’ in plaats van plezier. Natuurlijk weet ik dat het met elkaar te maken heeft, maar de focus van professionals en ouders is wel anders als plezier voorop staat. En die tijd haal je niet meer in. Mijn dochter heeft drie jaar ’gekleuterd’ en nee- dat heette toen niet ‘blijven zitten’. Ik was ook zo’n kritische ouder die dacht dat ze beter door kon gaan, maar ik heb gezien wat ze emotioneel is gegroeid in dat extra jaar. Voor het gevoelige kind dat zij was, was dat het beste wat haar is overkomen. Het heeft haar loopbaan later ook zeker niet geschaad.

Maar als jij nu een kind hebt dat inderdaad nog jong is, dan heb je wel een uitdaging: hoe laat je je kind beslissen (want het is zijn of haar leven tenslotte) en hoe begeleid je dat dan zonder het over te nemen? Veiligheid is daarin onder andere een sleutelwoord: geef ruimte. Het talent, de belangstelling en de aanleg van je kind moeten voorop staan. Dat je daar als ouder een mening over zult hebben is logisch, maar ‘loslaten’ betekent dat je die mening niet hardop uitspreekt. Ga nieuwsgierig naast je kind staan en maak er een gezamenlijke ontdekkingsreis van.

Wat kun je als ouder doen?

Een jongere die relatief jong moet kiezen voelt de noodzaak vaak nog niet eens. Weet ook niet hoe hij studiekeuze aan moet pakken. Druk zetten op je kind werkt averechts, dus zorg voor een ontspannen sfeer. En zeg vooral ook dat het niet erg is als ze een studie begint, die na een jaar toch niet bij haar past, maar laat ze ook niet te snel opgeven.

Je zorgen uitspreken over ‘of er wel werk is’ in een bepaalde sector kan wel heel relevant zijn, maar helpt dat je kind ontdekken waar zijn kracht en passie ligt?

Besef dat wat je kind ook kiest, of dat meteen de goede studie is, of niet, of toch een tussenjaar- het is nooit voor niets. Iedere keuze is goed en dat zeg ik niet om me er gemakkelijk vanaf te maken. Ik sprak een tijd geleden een jongen die twee keer met zijn studie was gestopt en zijn derde studie met succes had voltooid. Eén van de belangrijkste dingen die hij zei was dat die eerste twee studies nog steeds heel zinvol zijn geweest. Wat hij daar geleerd heeft, gebruikte hij dagelijks. Eigenlijk snapte hij nu ook pas wat hij eraan had.

Talent zoeken

Het voordeel van jong moeten kiezen, is dat de kinderen ook jong genoeg zijn om te experimenteren, het plezier te zoeken. Het enige dat jij als ouder hoeft te doen is de momenten te benchmarken waarop je dat plezier ziet. En zoek er dan samen een woord bij dat het talent weergeeft dat je op dat moment ziet.

Meer tips?

Wil je meer tips over hoe je als ouder je kind kunt begeleiden bij de studiekeuze? Mail dan Marjoke@Beeready.nl , ik heb het studiekeuzetraject voor ouders op een rijtje gezet.